De partijen kaas
Noord-Hollanse kaas
Er is een duidelijk merkbaar verschil in smaak tussen gewone Goudse, Beemster kaas, Noord-Hollandse Goudse. Ten opzichte van gewone Goudse kaas, is Noord-Hollandse Goudse voller en romiger van smaak op jonge leeftijd en zoeter, fruitiger en intenser van smaak op oudere leeftijd.
Daarnaast is Noord-Hollandse kaas van nature minder zout, doordat hij korter gepekeld hoeft te worden. Dit zorgt ervoor dat de kaas wat smeuïger is dan gewone Goudse kaas (minder brokkelig)
Geitenkaas
Geitenmelk wordt (op de boerderij en in de zuivelfabriek) verwerkt tot halfharde kaassoorten van het Goudse type en zachte kaassoorten. Kleine halfharde geitenkaasjes van ongeveer 500 gram kunnen al na 10 tot 14 dagen worden gegeten. De kaas smaakt dan als jonge kaas. Het verouderingsproces gaat bij geitenkaas veel sneller dan bij kaas van koeienmelk. Na vier weken smaakt geitenkaas al naar oude kaas. Bij grotere kazen verloopt het rijpingsproces langzamer.
Er wordt ook verse en halfharde geitenkaas gemaakt waaraan verschillende soorten kruiden zijn toegevoegd, zoals selderij, bieslook, knoflook of brandnetel.
Boerenkaas
Het belangrijkste verschil tussen de boerenkaas en fabriekskaas is de grondstof, de melk. Op de boerderij gaat men uit van rauwe melk, gekoelde melk van de avond tevoren en nog warme melk van dezelfde ochtend. Bij de kaasfabriek wordt de melk eerst gepasteuriseerd, dat wil zeggen vijftien seconden lang verhit tot een temperatuur van circa 65 °C. Daardoor wordt een aantal bacteriesoorten gedood. Een tweede verschil is dat men in de fabriek uitgaat van gestandaardiseerde melk. Dat wil zeggen dat het vetgehalte van de melk op een bepaald niveau is gebracht. Op de boerderij kan het vetgehalte variëren. Een derde verschil is dat op de boerderij de kaas grotendeels met de hand wordt gemaakt. Het productieproces van deze Hollandse delicatesse gebeurt volledig op de kaasboerderij. Door zijn bereiding heeft dit product een erg streekgebonden smaak, want bij de ontwikkeling van zijn typische smaak spelen vooral de natuurlijke factoren zoals klimaat, hoedanigheid van de plaatselijke grondsoort, het daarop groeiende gras en de daarop geteelde gewassen voor de voedering van het vee een grote rol. Goudse boerenkaas heeft dus zijn typische “goût du terroir”.
Na deze productie moet de kaas kortere of langere tijd rijpen. Omdat hierbij de omstandigheden (temperatuur, vochtigheid, hygiëne) goed beheerst moeten worden, wordt er doorgaans gerijpt in gespecialiseerde kaaspakhuizen.
Buitenlandse kazen
Franse Kaas
Brie, Camembert, Valençay, Chaumes en Roquefort… Wist je dat er in Frankrijk wel meer dan 750 verschillende kaassoorten verkrijgbaar zijn?
Smaken
Franse kazen verschillen allemaal van smaak. Leeftijd is hierbij, vooral bij zachte kazen van grote invloed. De smaak komt het best tot zijn recht als de kaas goed rijp is (omstreeks de uiterste verkoopdatum). Ook de wijze waarop de melk is behandeld heeft veel effect op de smaak. Als de kaas is gemaakt van rauwe melk is de smaak veel intenser dan bij gepasteuriseerde melk.
Kwaliteitsmerk
Net als voor wijn is er in Frankrijk ook voor kaas een AOC (Appellation d’Orgine Controlée) ingesteld. Dit is gedaan om de eeuwenoude tradities en de ervaring waarmee de Franse kaas wordt gemaakt te behouden. Elke kaas die onder het AOC keurmerk valt moet voldoen aan strenge eisen. Koop je dus een Franse kaas met AOC keurmerk dan weet je dat dit een goede kaas is.
Wanneer is Franse kaas rijp?
Brie, Camembert en ook andere witschimmelkazen zijn het meest smakelijk als ze rijp zijn. Hoe kun je nu zien of een kaas rijp is? De kaas is rijp als de kaas zacht aanvoelt, hij mag iets uitbollen, maar niet te veel, want dan gaat de kaas “lopen” en is de kaas te rijp. Als het binnenste van de kaas nog wit en korrelig is dan moet je de kaas nog even laten staan. Wil je kaas snel laten rijpen bewaar de kaas dan buiten de koelkast.
Hoe maak je een kaasplankje?
In Frankrijk wordt de kaas het meest gegeten na de warme maaltijd, dit is dan ook het beroemde kaasplateau. Een goede kaasplank bestaat uit minimaal 3 soorten kaas in de smaaksterkte mild tot pittig. Een basiskaasplank bevat van elke categorie één kaas; dus 1 witte korstkaas, 1 rode of gewassen korstkaas, 1 blauwaderkaas, 1 harde kaas en 1 geitenkaasje. Om alle smaken goed te kunnen proeven, moet je beginnen met de milde kaas en de meest pittige tot het laatste bewaren. Als je begint met de meest pittige kaas dan zal deze smaak te erg gaan overheersen. Wist je trouwens dat wanneer je een kaasplateau na het eten geserveerd krijgt, je geacht wordt maar van twee of drie soorten een klein stukje te nemen?